2020 yildan 2025 yilgacha qonunchilik qanday o’zgardi
Avstraliyadagi qimor o’yinlari sohasi dunyodagi eng qat’iy tartibga solinadigan sohalardan biridir. 2020 yildan 2025 yilgacha bu sohadagi qonunchilik sezilarli darajada oʻzgardi: offshor operatorlar ustidan nazorat kuchaytirildi, oʻyinchilarni himoya qilishning yangi mexanizmlari joriy etildi va reklama talablari kuchaytirildi.
Bu davr mamlakatimiz gembling sanoatini oʻzgartirishda burilish nuqtasi boʻldi. Quyida 2020 yildan 2025 yilgacha qabul qilingan asosiy oʻzgarishlar va ularning bozorga taʼsirini koʻrib chiqamiz.
Oʻzgarishlarning umumiy vektori
2020 yildan boshlab Avstraliya hukumati:
Bu maqsadlar qator aniq chora-tadbirlar va normativ hujjatlarda oʻz ifodasini topgan.
1. ACMA vakolatlarini kengaytirish (2020-2023)
ACMA (Australian Communications and Media Authority) noqonuniy onlayn gembling bilan kurashish uchun koʻproq imkoniyatlarga ega boʻldi:
2. Interactive Gambling Act (2021-2024) ga tuzatishlar
2001 yilda qabul qilingan IGA qonuniga jiddiy o’zgartirishlar kiritildi:
3. Reklamani cheklash bo’yicha qattiq chora-tadbirlar (2022-2025)
Ayniqsa, internet, TV va mobil ilovalarda qimor oʻyinlarini reklama qilishga katta eʼtibor qaratildi:
4. Mas’uliyatli o’yin tizimlarini rivojlantirish (2021-2025)
O’yinga qaramlik holatlari ko’payishiga javoban yangi texnologiyalar joriy etildi:
5. Yirik kazinolarni tekshirish va janjallar (2021-2024)
Shu yillar mobaynida eng katta auditorlik operatorlari:
6. Onlayn pokerga ta’sir
2020 yildan boshlab onlayn-pokerning barcha shakllari taqiqlangan interaktiv o’yinlar deb e’tirof etildi (agar operator litsenziyaga ega bo’lmasa).
Poker-rum uchun litsenziyalar yaratish uchun lobbichilik qilish urinishlari muvaffaqiyatsiz tugadi va 2025 yilda onlayn poker futbolchilar orasida tobora ommalashib borayotganiga qaramay, huquqiy maydondan tashqarida qolmoqda.
2025-yilga qadar o’zgarishlar natijalari
2020-2025 yillardagi islohotlarning asosiy yakunlari:
Xulosa
2020 yildan 2025 yilgacha Avstraliya rasmiy tartibga solishdan qattiq va puxta o’ylangan gembling nazorati tizimiga o’tdi.
Qonunchilikni kuchaytirish, saytlarni blokirovka qilish, reklamani cheklash va himoya dasturlarini rivojlantirish bozorni shaffofroq, ammo noqonuniy operatorlar uchun ham yopiq qildi.
Oʻyinchilar faqat litsenziyalangan operatorlarni tanlash, kulrang sxemalardan qochish va mavjud himoya vositalaridan foydalanish uchun ushbu oʻzgarishlarni tushunishlari muhim.
Bu davr mamlakatimiz gembling sanoatini oʻzgartirishda burilish nuqtasi boʻldi. Quyida 2020 yildan 2025 yilgacha qabul qilingan asosiy oʻzgarishlar va ularning bozorga taʼsirini koʻrib chiqamiz.
Oʻzgarishlarning umumiy vektori
2020 yildan boshlab Avstraliya hukumati:
- fuqarolarning zaif toifalarini o’yinga qaramlikdan himoya qilish;
- noqonuniy onlayn operatorlardan foydalanishni cheklash;
- litsenziyasiz offshor kazinolarga qarshi kurashish;
- qimor o’yinlari reklamasi ustidan nazoratni kuchaytirish;
- mas’uliyatli o’yin vositalarini rivojlantirish.
Bu maqsadlar qator aniq chora-tadbirlar va normativ hujjatlarda oʻz ifodasini topgan.
1. ACMA vakolatlarini kengaytirish (2020-2023)
ACMA (Australian Communications and Media Authority) noqonuniy onlayn gembling bilan kurashish uchun koʻproq imkoniyatlarga ega boʻldi:
- 2020 yildan boshlab ACMA avstraliyalik oʻyinchilarga litsenziyasiz kazino va poker taklif qiladigan offshor saytlarni faol bloklay boshladi.
- DNS-blokirovka tartibi joriy etildi - internet-provayderlar ACMA talabiga binoan saytlarga kirishni cheklashlari shart.
- 2025 yilga kelib 800 dan ortiq sayt, jumladan, yirik offshor brendlar qora ro’yxatga kiritilgan.
2. Interactive Gambling Act (2021-2024) ga tuzatishlar
2001 yilda qabul qilingan IGA qonuniga jiddiy o’zgartirishlar kiritildi:
- Onlayn kazino, bingo, poker kabi «taqiqlangan interaktiv o’yinlar» ta’rifiga aniqlik kiritildi.
- Noqonuniy saytlarni targʻib qiluvchi vositachilar (affiliatlar) uchun jarimalar belgilandi.
- Boshqa davlatlar regulyatorlari bilan xalqaro hamkorlikka oid qoidalar qoʻshildi.
3. Reklamani cheklash bo’yicha qattiq chora-tadbirlar (2022-2025)
Ayniqsa, internet, TV va mobil ilovalarda qimor oʻyinlarini reklama qilishga katta eʼtibor qaratildi:
- 2022 yildan boshlab sport translyatsiyalarida (ayniqsa, kunduzi va bolalar soatlarida) tikish va kazinolarni reklama qilish taqiqlangan.
- Ijtimoiy tarmoqlar va inflyuenserlar ustidan nazorat kuchaytirildi.
- Litsenziyasiz operatorlar reklamasini joylashtiruvchi media va platformalar uchun jarimalar joriy etildi.
- Majburiy markalash: «18 +, o’yin qaramlikni keltirib chiqaradi» - barcha reklama manbalarida.
4. Mas’uliyatli o’yin tizimlarini rivojlantirish (2021-2025)
O’yinga qaramlik holatlari ko’payishiga javoban yangi texnologiyalar joriy etildi:
- Pre-commitment systems - o’yinchi vaqt va pul limitlarini oldindan belgilaydi.
- Oʻzini oʻzi istisno qilish milliy bazasi (BetStop) - 2023 yildan boshlab barcha litsenziyalangan onlayn operatorlarga kirishni toʻsib qoʻyish imkonini beradi.
- Oflayn muassasalarga qo’yiladigan talablar kuchaytirildi - axborot materiallarini majburiy tarqatish, xodimlarni o’qitish.
5. Yirik kazinolarni tekshirish va janjallar (2021-2024)
Shu yillar mobaynida eng katta auditorlik operatorlari:
- 2021-2022 yillarda Crown Resorts pul yuvish va uyushgan jinoyatchilikka qarshi hamkorlikda ayblanib, janjalning markazida edi.
- Shundan soʻng AML va KYC sohasida jiddiy qonunbuzarliklarni aniqlagan Star Entertainment auditi boshlandi.
- Natija: litsenziyalarga cheklovlar joriy etildi, kompaniyalar rahbariyati ketishga majbur bo’ldi, regulyatorlar butun mamlakat bo’ylab nazoratni kuchaytirdi.
6. Onlayn pokerga ta’sir
2020 yildan boshlab onlayn-pokerning barcha shakllari taqiqlangan interaktiv o’yinlar deb e’tirof etildi (agar operator litsenziyaga ega bo’lmasa).
Poker-rum uchun litsenziyalar yaratish uchun lobbichilik qilish urinishlari muvaffaqiyatsiz tugadi va 2025 yilda onlayn poker futbolchilar orasida tobora ommalashib borayotganiga qaramay, huquqiy maydondan tashqarida qolmoqda.
2025-yilga qadar o’zgarishlar natijalari
2020-2025 yillardagi islohotlarning asosiy yakunlari:
- Avstraliyadan foydalanish mumkin bo’lgan faol offshor saytlar sonini kamaytirish.
- O’yinchilarning xavf-xatarlar to’g "risida xabardorligini oshirish.
- Butun sanoat ustidan davlat nazoratini kuchaytirish.
- Operatorlarga, ayniqsa AML va ma’lumotlarni himoya qilish sohasida talablarni oshirish.
- Ayniqsa bolalar va sport auditoriyasida qimor o’yinlari marketingini cheklash.
Xulosa
2020 yildan 2025 yilgacha Avstraliya rasmiy tartibga solishdan qattiq va puxta o’ylangan gembling nazorati tizimiga o’tdi.
Qonunchilikni kuchaytirish, saytlarni blokirovka qilish, reklamani cheklash va himoya dasturlarini rivojlantirish bozorni shaffofroq, ammo noqonuniy operatorlar uchun ham yopiq qildi.
Oʻyinchilar faqat litsenziyalangan operatorlarni tanlash, kulrang sxemalardan qochish va mavjud himoya vositalaridan foydalanish uchun ushbu oʻzgarishlarni tushunishlari muhim.
